maandag, juli 23, 2012

Zijn journalisten (nog steeds) links?



Dit artikel staat ook op mijn Wordpressblog, en op Joop

april 12, 2012
Door: Ewout Klei

Nu J.L. Heldring is gestopt met zijn column in het NRC Handelsblad, lijkt Frits Bolkestein zijn stokje te willen overnemen als meest deftige conservatieve denker van Nederland. Maar waar Heldrings stukken altijd nieuwsgierig en verfrissend waren, daar zijn die van Bolkestein naargeestig en verzuurd.

Neem zijn opinieartikel tegen de vermeende linksheid van het Nederlandse journaille, in de Volkskrant van 10 april. Zonder dit ook maar een beetje proberen te onderbouwen beweert De Bolk dat de overgrote meerderheid van de Nederlandse journalisten links is en moraliseert. Als het artikel in de jaren zeventig was geschreven, in de tijd dat De Tijd elk jaar Joop den Uyl tot politicus van het jaar uitriep, had Bolkestein een punt. Maar we leven nu echt in andere tijden.

De Volkskrant is hier misschien wel het beste voorbeeld van. De aanvankelijk katholieke krant werd in de tijd van de ontzuiling links, maar is daarna opnieuw ontzuild en biedt rechtse columnisten en opiniemakers, waaronder Bolkestein zelf, een platform. Ook het NRC Handelsblad, dat na de Fortuynrevolte dankzij columnisten Jan Blokker en Elsbeth Etty in de ogen van sommige lezers een nogal zuurlinks imago had, is weer naar rechts gebogen. Blokker is niet meer, en Etty is ontslagen. Er zullen vast nog wel media zijn die onversneden links zijn, maar deze zijn op één hand te tellen. Vrij Nederland en Joop zijn links, Trouw is dat een beetje.

De Nederlandse journalisten zijn helemaal niet zo links meer. Tegenwoordig wordt Geert Wilders of Mark Rutte politicus van het jaar. Dat betekent niet meteen dat journalisten het met deze politici eens zijn, maar wel dat ze ook rechtse politici op hun merites kunnen beoordelen. Wat je ook van Wilders vindt, de media handig bespelen en de publieke opinie gevangen houden kan hij. En hoewel velen in crisistijd nu lachen als een boer met kiespijn, Rutte is nog steeds een verademing in vergelijking met zijn vermoeiende voorgangers Wim Kok en Jan Peter Balkenende. In de jaren zeventig zouden deze kwaliteiten niet zijn erkend, omdat veel journalisten toen als gevolg van de gepolariseerde verhoudingen bij voorbaat negatief waren over alles wat niet links (genoeg) was. Twee zeer getalenteerde politici met veel humor, Dries van Agt en Hans Wiegel, waren gehaat in de pers. Nu pas kunnen wij, dankzij de politieke geschiedschrijving, hun sterke kanten goed zien.

Wat voor journalisten, maar ook voor historici, columnisten, cultuurfilosofen etc. etc. nodig is, is een open houding. Bolkestein is verzuurd en versteend. Zijn analyses voegen niets toe aan het beeld van onze werkelijkheid, ze vormen alleen een zure epiloog op de politieke biografie die nog over De Bolk geschreven moet gaan worden. Sommige ouderen worden milder, als ze ouder worden. Ze kunnen de ideologische loopgraven waarin ze zich vroeger hadden ingegraven relativeren en durven over het niemandsland heen te lopen, om de ideologische ander de hand te reiken. Bolkestein daarentegen is geradicaliseerd. Hij heeft zijn ideologische stelling met zandzakken versterkt en stelt zich onverzoenlijk op. De frontale aanval helpt daarom niet. We kunnen hem het beste links, ik bedoel rechts, laten liggen.

Geen opmerkingen: